20 stycznia 2020
Uznane autorytety europejskiej fizyki cząstek zjechały się dzisiaj do niewielkiego niemieckiego kurortu Bad Honnef aby przez tydzień intensywnie obradować nad przyszłością badań fundamentalnych. Spotkanie przygotowujące szkic strategii stanowi zwieńczenie dwuletniego procesu aktualizacji strategii fizyki cząstek elementarnych. Pod kierownictwem Grupy do spraw Europejskiej Strategii (ang.: ESG), składającej się jednego delegata naukowego z każdego kraju członkowskiego i stowarzyszonego CERN (z Polski to prof. Jan Królikowski z UW), dyrektorów najważniejszych europejskich laboratoriów i gości spoza Europy, około 60-cioro uczestników spotkania mają za zadanie sformułować końcowe rekomendacje dla Rady CERN.
ESG to specjalne ciało powoływane przez Radę CERN co około pięć lat. Ostatnie, utworzone zostało w 2017 roku w celu sformułowania kolejnej Europejskiej Strategii Fizyki Cząstek Elementarnych. Zaproszenie do nadsyłania wkładów do dyskusji wystosowane w 2018 roku zaowocowało 160 kontrybucjami, które następnie dyskutowane były obszernie podczas otwartego sympozjum w Grenadzie, w Hiszpanii w maju 2019 i opublikowane w 200-stronicowym kompendium stanowiącym usystematyzowane podsumowanie otrzymanych wkładów. Dyskusja w Bad Honnef oparta jest na tym dokumencie.
Obecna, już trzecia od 2005 roku, aktualizacja strategii koncentruje się na rekomendacji co do przyszłego wielkiego projektu, który zastąpi Wielki Zderzacz Hadronów Wysokiej Świetlności (ang.: HL LHC), gdy ten zakończy swoje działanie pod koniec lat 30-tych. Szerokie poparcie, w tym Polski wyrażone w dokumencie przygotowanym przez środowisko polskich fizyków cząstek, znajduje zderzacz elektronowo-pozytonowy umożliwiający szczegółowe zbadanie sektora Higgsa, jak również projekt zderzacza proton-proton o wysokiej energii w CERN. W Europie rozważane są Compact Linear Collider i Future Circular Collider w CERN, a konkurują z nimi International Linear Collider (ILC) w Japonii i Circular Electron-Positron Collider w Chinach. Aktualizacja strategii obejmuje również eksperymenty neutrinowe zlokalizowane poza Europą a wspierane choćby przez CERN neutrino platform, eksperymenty nieakceleratorowe, mniejsze projekty eksperymentów w ośrodkach narodowych, infrastrukturę komputerową, aparaturę oraz inne aspekty o rosnącym znaczeniu dla rozwoju tej dziedziny wiedzy, jak choćby zużycie energii oraz popularyzacja.
Rekomendacje ESG będą formalnie zatwierdzone przez Radę CERN 25 maja na specjalnym posiedzeniu w Budapeszcie.