Prof. Marian Mięsowicz urodził się we Lwowie 21.XI 1907 roku - zmarł w Krakowie 5.IV 1992 roku.
Studiował fizykę na Uniwersytecie Jagiellońskim (ukończył w roku 1930), tam uzyskał stopień naukowy doktora za prace
"O krótkich, powoli zanikających falach elektromagnetycznych".
Od 1931 r. pracował w Katedrze Fizyki Akademii Górniczej, gdzie pod kierunkiem prof. Mieczysława Jeżewskiego
rozpoczął badania ciekłych kryształów. Te prace nad ciekłymi kryształami stały się podstawą jego rozprawy habilitacyjnej.
W czasie wojny Mięsowicz był nauczycielem w Średniej Szkole Górniczej i wykładał fizykę dla studentów tajnego Uniwersytetu
Jagiellońskiego. W latach 1941-1946 wykładał w Państwowej Szkole Górniczo - Hutniczo - Mierniczej. Od 1946 r. był profesorem
Akademii Górniczej (od 1949 AGH).
Od 1959 r. był członkiem PAN, w latach 1969-1977 wiceprezesem.
Od 1989 członkiem PAU. W latach 1972-1980 był posłem na sejm PRL.
Laureat nagród państwowych I stopnia (1964) i specjalnej (1979), nagrody Alfreda Jurzykowskiego,
doktor honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego oraz Akademii Górniczo-Hutniczej.
Wypromował 15 doktorów.
Jeden z najwybitniejszych współczesnych fizyków polskich, twórca nowych metod badawczych w dziedzinie zastosowań fizyki jądrowej, cząstek elementarnych i promieniowania kosmicznego (zwłaszcza na dużych głębokościach pod ziemią, w kopalni soli w Wieliczce). Specjalista w zakresie fizyki ciekłych kryształów odkrył anizotropię lepkości, zdefiniował i zmierzył współczynniki lepkości ciekłych kryształów (nematyków) w trzech kierunkach. Współczynniki te w literaturze naukowej są znane jako współczynniki Mięsowicza.
Stworzył w AGH zespół fizyki wysokich energii i cząstek elementarnych, który w 1970 r. dołączył do IFJ. Dzięki dyskusjom z Profesorem powstała na UJ silna grupa zajmująca się teorią fizyki wysokich energii i cząstek. W uznaniu zasług profesora utworzonemu w 1993 roku w Krakowie Środowiskowemu Międzyresortowemu Centrum Fizyki Wysokich Energii (AGH, IFJ, UJ) nadano imię Mariana Mięsowicza.
Polska Akademia Umiejętności przyznaje nagrody za wybitne osiągnięcia badawcze. Nagroda im. Mariana Mięsowicza przyznawana jest co dwa lata za wybitne osiągnięcia w dziedzinie fizyki, przez Radę PAU, na wniosek Wydziału III PAU. Fundatorami nagrody są działające w Krakowie instytuty fizyki. Po raz pierwszy przyznano ją w 1997 r.
W poniedziałek 16 czerwca 2003 roku w holu głównego budynku Instytutu Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego odbyła się uroczystość odsłonięcia płaskorzeźby poświęconej pamięci Profesora Mariana Mięsowicza twórcy krakowskiej szkoły fizyki wysokich energii.
Uroczystość otworzył dyrektor Instytutu profesor Andrzej Budzanowski witając przybyłych członków rodziny Profesora Mariana Mięsowicza oraz zaproszonych dostojnych gości. Przypomniał zebranym karty z życia Profesora Mięsowicza dotyczące jego najmłodszych lat we Lwowie, rodzinnym mieście obu profesorów. Dziekan Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej AGH profesor Kazimierz Jeleń scharakteryzował działalność Profesora Mięsowicza w Akademii Górniczo - Hutniczej. Profesor Roman Hołyński przemawiał w imieniu kilku pokoleń uczniów prof. Mięsowicza, zwracając uwagę na wielką intuicję naukową Profesora, Jego zdolność gromadzenia wokół siebie zespołów badawczych, rozwijanie bliskiej współpracy z innymi ośrodkami na świecie, a przede wszystkim tworzenie życzliwej atmosfery w pracy naukowej.
Z ogromnym wzruszeniem wspominali profesora Mariana Mięsowicza profesor Andrzej Białas - Prezes Polskiej Akademii Umiejętności oraz profesor Jerzy Niewodniczański - Prezes Państwowej Agencji Atomistyki.
Odsłonięcia płaskorzeźby wykonanej przez artystę Leszka Sobockiego dokonały córki Profesora Mariana Mięsowicza: dr Maria Rybicka i prof. Teresa Malecka. W uroczystości wzięła udział liczna grupa fizyków z AGH oraz wielu pracowników IFJ.
Wydarzenie znalazło oddźwięk w mediach: 13.06 komunikat o nim emitował I program Polskiego Radia, 16.06 informowały Radio Plus i Radio Akademickie ŻAK. 17.06 ukazał się w Dzienniku Polskim artykuł Mariana Nowego pt. "Jeden z wielkich".
(M.N-K.)
23 maja 2014 r. nadano imię Profesora Mariana Mięsowicza nowej ulicy, łączącej ul. Sosnowiecką z Centrum Cyklotronowym
Bronowice w Instytucie Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk.
Więcej o uroczystości »
Wspomnienie o prof. Marianie Mięsowiczu w 100. rocznicę urodzin Profesora »
Jerzy Bartke (Skrócona wersja artykułu z "Postępów Fizyki" 44/5/1993)
Wiecej faktów można znaleźć w książce:
"Marian Mięsowicz. Życie i dzieło 1907-1992"; wyd PAU, red. A.Zalewska, 2007
Wspomnienie o prof. Marianie Mięsowiczu »
Zofia Gołąb-Meyer; FOTON, 98, 2007
"Ojciec, Dziadek, Mistrz" »
Magdalena Bajer; Forum Akademickie 3/2004
Postać Profesora Mariana Mięsowicza została ukazana w filmie "ZROZUMIEĆ STRUKTURĘ"
Rok. Prod. 1983, reż. A. Marek Drążewski (http://www.filmpolski.pl)